ارزیابی مقاومت نسبی ژنوتیپ‌های گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) به بیماری بوته‌میری فوزاریومی در استان اصفهان

  بوته‌های آلوده به بیماری بوته‌میری از مزارع گلرنگ در استان اصفهان جمع‌آوری و از آن‌ها شش جدایه قارچ Fusarium solani جداسازی و بیماری‌زایی آن‌‌ها در گلخانه اثبات شد. بیست و یک ژنوتیپ گلرنگ به منظور بررسی واکنش آن‌ها به بیماری بوته‌میری در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. آلودگی مصنوعی در آزمایشگاه با قرار دادن بذرهای جوانه زده داخل تشتک پتری حاوی کشت یک هفته‌ای قارچ روی محیط کشت PDA انجام شد . یک هفته بعد از مایه‌زنی طول زخم ایجاد شده روی ریشه اندازه‌گیری شد. آلودگی مصنوعی در گلخانه با قرار دادن دانه‌های گندم حاوی مایه قارچ در کنار طوقه گیاهچه‌های چهار برگی انجام شد. تعداد بوته‌های زنده در دو مرحله، یکی پس از بوته‌میری 50% ژنوتیپ حساس (7 روز پس از مایه‌زنی) و دیگری 45 روز بعد از مایه‌زنی یادداشت‌برداری شد. نتایج آزمایش نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها از نظر واکنش به بیماری در شرایط آزمایشگاه و گلخانه وجود دارد. بین میانگین طول زخم روی ریشه و تعداد بوته‌های زنده در گلخانه همبستگی منفی بالایی وجود داشت ( r= -0.72 ). مقاوم‌ترین ژنوتیپ به بیماری لاین خالص KW11 با میانگین طول زخم 31/9 میلی‌متر در آزمایشگاه و میزان بوته زنده 80% و 8/62% به ترتیب 7 و 45 روز پس از مایه‌زنی بود. رقم کوسه (رقم رایج منطقه) و لاین‌های خالص KW2 و KW3 به ترتیب با میانگین طول زخم 29/13، 72/12 و 13/12 میلی‌متر و میزان بوته زنده 58%، 8/61% و 6/65% پس از 7 روز و 6/25%، 4/28% و 4/28% پس از 45 روز به عنوان ژنوتیپ‌های حساس ارزیابی شدند. در گروه‌ بندی انجام شده با روش LSD ، پس از 7 روز 14 ژنوتیپ بالای 70% و 7 ژنوتیپ بین 30 تا 70% و پس از 45 روز 18 ژنوتیپ بین 30 تا70% و 3 ژنوتیپ کمتر از 30% بوته زنده داشتند .